Μαρτίνος

I

Όνομα αγίων της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας.

1. Μαρτύρησε με σπαθί μαζί με τον Νικόλαο. Η μνήμη του τιμάται στις 22 Σεπτεμβρίου.

2. Μ. ο μάρτυς. Η μνήμη του τιμάται στις 7 Δεκεμβρίου.

3. Άγιος της Παννονίας, ιδρυτής του δυτικού μοναχισμού (315-397). Γιος χιλίαρχου, σε ηλικία 15 χρονών κατατάχθηκε στον στρατό και υπηρέτησε στη Γαλατία. Ασπάστηκε τον Χριστιανισμό και αποσύρθηκε σε ερημητήριο στο νησί Γαλλιναρία, όπου διέμεινε 10 χρόνια. Το 360 ο Μ. επέστρεψε στο Πουατιέ και ίδρυσε μοναστήρι κοντά στην πόλη. Το 371 εξελέγη επίσκοπος της Τουρ, συνέχισε όμως να ζει ως μοναχός σε μοναστήρι κοντά στην πόλη Μαρμουτιέ. Ο Μ. θεωρείται ο προστάτης άγιος της Γαλλίας. Η μνήμη του τιμάται στις 12 Νοεμβρίου.

4. Επίσκοπος Φραγκίας. Ρωμαίος κόμης και στρατηγός επί Τραϊανού (98-117). Η μνήμη του τιμάται στις 12 Νοεμβρίου.

5. Ασκητής από τη Θήβα της Αιγύπτου. Η μνήμη του τιμάται στις 24 Μαρτίου.

6. Πάπας της Ρώμης. Η μνήμη του τιμάται στις 13 Απριλίου. Βλ. λ. Μαρτίνος. Όνομα πέντε πάπων της Ρώμης (1.).

II

(Martin). Όνομα πέντε παπών της Ρώμης.

1. Μ. Α’. Πάπας της Ρώμης (649-655). Διετέλεσε αγγελιαφόρος του πάπα Θεοδώρου Α’ στην Κωνσταντινούπολη, τον οποίο διαδέχθηκε στον παπικό θρόνο, χωρίς όμως να λάβει την έγκριση του αυτοκράτορα Κωνστάντιου Β’. Επειδή ο Μ. καταδίκασε τον μονοθελητισμό, που υποστήριζε ο αυτοκράτορας Κωνστάντιος, οδηγήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και από εκεί στη χερσόνησο της Κριμαίας, όπου και πέθανε από τις κακουχίες. Η Δυτ. Καθολική Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 12 Νοεμβρίου.

2. Μ. Β’. Πάπας της Ρώμης (882-884). Διάκονος της Ρωμαϊκής Εκκλησίας, εστάλη ως αντιπρόσωπός της στην Οικουμενική Σύνοδο των Λατίνων εναντίον του Φωτίου (880). Το 882 ανέβηκε αντικανονικά στον παπικό θρόνο, και πρώτη του φροντίδα ήταν να αναθεματίσει τον Φώτιο.

3. Μ. Γ’. Πάπας της Ρώμης (942-946). Υπήρξε όργανο του Αλβέριχου του Β’.

4. Μ. Δ’ (1281-1285). Γάλλος, το κοσμικό όνομα του οποίου ήταν Σιμόν ντε Μπριόν. Εξελέγη χάρη στην υποστήριξη του Καρόλου, του οποίου όμως υποστήριξε και ο ίδιος την πολιτική στην Ιταλία. Εκδήλωση της φιλογαλλικής του τακτικής ήταν ο αφορισμός των υποκινητών του Σικελικού Εσπερινού και του Πέτρου Γ’ της Αραγονίας. Κατά τη διάρκεια της παρουσίας του στον παπικό θρόνο η Ορθόδοξη Εκκλησία επικύρωσε το σχίσμα της με τη Δυτική.

5. Μ. Ε’ (1417-1431). Ρωμαίος, το κοσμικό όνομα του οποίου ήταν Οντόνε Koλόνα. Υπήρξε καρδινάλιος του Σαν Τζόρτζιο του Βελάμπρο και εξελέγη στο παπικό αξίωμα κατά τη Σύνοδο της Κωνσταντίας, θέτοντας έτσι με την εκλογή του τέρμα στο σχίσμα της Δυτικής Εκκλησίας. Καταδίκασε την αίρεση του Γιαν Χους και κήρυξε σταυροφορία εναντίον της ουσσιτικής Βοημίας. Μετά την επιστροφή του στη Ρώμη (1420) αφοσιώθηκε στην αποκατάσταση της τάξης και στον μετριασμό των αντισημιτικών μέτρων του Βενεδίκτου ΙΓ’. Το 1431, έτος του θανάτου του, ο Μ. συγκάλεσε τη Σύνοδο της Βασιλείας, με την οποία ανανεώθηκε το σχίσμα. Ευνόησε τον νεποτισμό και αύξησε τον παπικό πλούτο.

III

(Martin, 1356 – 1410). Βασιλιάς της Αραγονίας (1395-1410), κόμης της Βαρκελώνης και, ως Μαρτίνος Β’, βασιλιάς της Σικελίας (1409-10). Διαδέχθηκε τον αδελφό του, Ιωάννη Α’ στον θρόνο της Αραγονίας και τον γιο του που πέθανε, Μαρτίνο Α’, στον θρόνο της Σικελίας. Η καλοσύνη, η σύνεση και η αρετή του Μ. συνετέλεσαν στο να σταθεροποιηθούν οι φιλελεύθεροι θεσμοί των κρατών του Αραγονικού στέμματος και κυρίως στην Καταλονία. Ο Μ., φίλος των γραμμάτων, διακρίθηκε για την πνευματική του μόρφωση και δημιούργησε εξαιρετικές σχέσεις με τους γειτονικούς μονάρχες. Είναι γνωστός και ως Μ. ο ουμανιστής ή Μ. ο πρεσβύτερος.